үлек кеүек йоҡлау

крепко спать — ҡаты йоҡлау

спать как убитый — үлек кеүек йоҡлау

чутко спать — һаҡ йоҡлау

уложить спать — йоҡларға һалыу

спать на ходу — йоҡлап йөрөү

сон; спать и (во сне) видеть — төшкә инеү

защитные лесные полосы — һаҡлағыс урман һыҙаттары

защитные очки — һаҡлағыс күҙлек

защитное приспособление — һаҡлау ҡулайламаһы

защитный костюм — һорғолт йәшел костюм

список убитых — үлтерелгәндәрҙең исемлеге

убитый горем человек — ҡайғыға батҡан кеше

молчать как убитый — өнһөҙ-һүҙһеҙ тороу

спать как убитый — ҡаты (үлек кеүек) йоҡлау

хорошая память — яҡшы хәтер

врезаться в память — хәтерҙә уйылып ҡалыу

запечатлеться в памяти — иҫтә ҡалыу

подарить на память — иҫтәлек итеп биреү

хранить как память о ком-л. — берәүҙең төҫө итеп һаҡлау

к нему вернулась память — ул һушына килде

вечная память — мәңгелек хәтер

живая память — тере шаһит

на памяти — хәтерендә, иҫендә

на память (дать, подарить, взять, получить и т.п.) — иҫтәлек итеп (иҫтәлеккә) (биреү, бүләк итеү, алыу һ.б.)

на память (говорить, рассказывать, знать и т.п.) — яттан (һөйләү, әйтеү, белеү һ.б.)

по памяти (говорить, рассказывать, знать и т.п.) — ятҡа (һөйләү, әйтеү, белеү һ.б.)

по старой памяти — үткәндәген иҫкә алып

прийти на память — иҫкә төшөү

международная безопасность — халыҡ-ара именлек

охрана государственной безопасности — дәүләт именлеген һаҡлау

техника безопасности — хәүефһеҙлек техникаһы

безопасность уличного движения — урам хәрәкәтенең хәүефһеҙлеге

нежность взгляда — ҡараштың яғымлылығы

материнская нежность — әсә иркәләүе

говорить нежности — иркәләү һүҙҙәре һөйләү

что за нежности — был ниндәй иркәлек

соблюдать чистоту — таҙалыҡ һаҡлау

содержать в чистоте — таҙа тотоу

чистота обработки детали — деталь эшкәртеүҙәге ентеклелек

чистота реки — йылғаның таҙалығы

чистота воздуха — һауаның таҙалығы

чистота ржи — арыштың сафлығы

чистота голоса — тауыштың асыҡлығы

чистота души — күңел сафлығы

соблюдать благопристойность — әҙәплелек һаҡлау

большие глаза — ҙур күҙҙәр

большое хозяйство — эре хужалыҡ

большой город — ҙур ҡала

большой зал — ҙур зал

большой пёс — дәү эт

большой рассказ — ҙур хикәйә

большая скорость — ҙур тиҙлек

большая семья — ишле ғаилә

большие — деньги күп аҡса

большая нефть — мул нефть

большой срок — ҙур срок

большая перемена — оҙон тәнәфес

большая победа — оло еңеү

большой успех — ҙур уңыш

большой праздник — оло байрам

большое событие — оло ваҡиға

большая — радость оло ҡыуаныс

большой писатель — күренекле яҙыусы

большой человек — ҙур кеше

большой мальчик — ҙур малай

большие не плачут — өлкәндәр иламай

слушаться больших — ололарҙы тыңлау

большая буква — баш (ҙур) хәреф

большая дорога — оло юл

Большая Медведица астр. — Етегән йондоҙ

большой палец — баш бармаҡ

человеческое достоинство — кешелек дәрәжәһе

держаться с достоинством — үҙеңде дәрәжәле тотоу

беречь своё достоинство — үҙ дәрәжәңде төшөрмәү, абруйыңды һаҡлау

ронять своё достоинство — үҙ дәрәжәңде (абруйыңды, бәҫеңде) төшөрөү

достоинства и недостатки книги — китаптың яҡшы яҡтары һәм етешһеҙлектәре

облигация достоинством в сто рублей — йөҙ һумлыҡ облигация

оценить по достоинству — тейешенсә баһалау, дәрәжәһенә ҡарап баһа биреү

инстинкт самосохранения — үҙ-үҙенде һаҡлау инстинкты

инстинкт матери — әсәнең эске һиҙеме, әсәлек инстинкты

концовка романа — романдың аҙағы

положить книгу на стол — китапты өҫтәлгә ҡуйыу

влезть на дерево — ағасҡа менеү

надеть на ребёнка пальто — балаға пальто кейҙереү

на разные голоса — төрлө тауыштарға

на новый лад — яңыса

бег на сто метров — йөҙ метрға йүгереү

закрыть на замок — йоҙаҡҡа бикләү

пятнадцать разделить на пять — ун биште бишкә бүлеү

три умножить на три — өстө өскә ҡабатлау

он моложе своего брата на пять лет — ул үҙенең ағаһынан биш йәшкә йәшерәк

сидеть на стуле — ултырғыста ултырыу

лежать на диване — диванда ятыу

вина на мне — ғәйеп миндә

все заботы по дому на ней — бөтә өй мәшәҡәттәре уның өҫтөндә

выступать на съезде — съезда сығыш яһау

учиться на курсах — курстарҙа уҡыу

находиться на излечении — дауаланыуҙа (булыу)

быть на иждивении брата — ағаһы тәрбиәһендә булыу

на той неделе — теге аҙнала

на утренней заре — иртә таңда

свалить вину на другого — ғәйепте башҡа берәүгә ауҙарыу

переписать дом на сына — өйҙө улы исеменә күсереп яҙҙырыу

на ней было пальто — уның өҫтөндә пальто ине

кататься на коньках — конькиҙа шыуыу

приехать на лошади — ат менән килеү

жарить на масле — майҙа ҡыҙҙырыу (майға ҡурыу)

завод работает на нефти — завод нефть менән эшләй

мазь на вазелине — вазелинлы май

варенье на сахаре — шәкәрҙә әҙерләнгән ҡайнатма

на лету — осоп барғанда

на бегу — йүгереп барғанда

на скаку — сабып барғанда

на ходу — барғанда

вернуться на родину — тыуған илгә ҡайтыу

пойти на завод — заводҡа эшкә барыу

идти на голос — тауыш ишетелгән яҡҡа барыу

двигаться на восток — көнсығышҡа табан хәрәкәт итеү

дверь на улицу — ишек урамға табан

наткнуться в темноте на камень — ҡараңғыла ташҡа барып бәрелеү

наскочить на забор — ҡоймаға барып бәрелеү

встреча назначена на завтрашний день — осрашыу иртәгәһе көнгә билдәләнгән

запасаться на зиму — ҡышҡа әҙерләү

приехать на две недели — ике аҙнаға килеү

на первый раз — беренсе тапҡырға

со дня на день — бөгөн-иртәгә, яҡын көндәрҙә, тиҙ арала, ошо арала

с минуты на минуту (с часу на час) — бына хәҙер, хәҙер-хәҙер (тип тороу)

отдать на воспитание — тәрбиәгә биреү

сдать на хранение — һаҡлау өсөн тапшырыу

отрез на платье — күлдәклек тауар

комната на пять человек — биш кешелек бүлмә

учиться на врача — табиплыҡҡа уҡыу

на, возьми — мә, ал

вот тебе и на — бына һиңә кәрәк булһа (ныҡ аптырау белдергәндә әйтелә)

кожаные наглазники — күн ҡолаҡһалар

намертво забить дверь — ишекте асылмаҫлыҡ итеп ҡаҙаҡлау

нарушать наследственность — нәҫелде боҙоу

реакция зрителя — тамашасылар реакцияһы

реакция организма на холод — организмдың һалҡынға реакцияһы

реакция после сильного возбуждения — көслө тәьҫирләнеүҙән һуң хәлһеҙләнеү

химическая реакция — химик реакция

реакция опоры — таяныс реакцияһы

годы реакции — реакция йылдары

политическая реакция — сәйәси реакция